Амьд тэврэлт
Колорадо мужийн их сургуулийн профессор Тэмпл Грандин тусгай дасгалын ачаар бараг 4 нас хүрч байж арайхийн хэлд орсон боловч оюун ухааны хөгжил нь энгийн хүүхдүүдээс хавьгүй илүү байсан юм. 8 настайдаа зурж, бүтээсэн тугал услах төхөөрөмжийг нь америкийн фермүүдийн талаас илүүд нь одоог хүртэл хэрэглэсээр л байгаа, хиймэл оюун ухааны эрин үед хүртэл шүү. "Мал аж ахуйн үйлдвэрлэлийн явцад амьтанд энэрэнгүй хандах" ухааны дэлхийд тэргүүлэгч эрдэмтэн тэрээр олон номуудаараа алдартайгаас 1996 онд хэвлэгдсэн “Зургаар сэтгэхүй” ном нь 2010 оны “Тэмпл Грандин” киноны эх зохиол болсон бөгөөд нэгт жүжигчин Клэр Дэйнс түүний дүрийг гайхамшигтай бүтээсэн билээ.Өндөр чадвартай аутист Тэмпл дүрслэлээр буюу зургаар сэтгэдэг нь амьтадтай адилхан учраас тэдний зовлонг эгэл хүнээс илүү мэдэрч ойлгодог. Тэмплийн тухай BBC-ийн бүтээсэн кино нь хүртэл "Үнээ шиг сэтгэдэг эмэгтэй" гэдэг нэртэй. Лавалийн их сургуулийн хүндэт доктор, Америкийн шинжлэх ухаануудын хамтын хөгжлийн холбооны гишүүн Тэмпл Грандины анхны мэргэжил бол хүний сэтгэлзүйч юм. Хүн төрлөөс бусад амьтдын сэтгэлзүйч мэргэжил байдаг учраас, одоо бас хиймэл оюун ухаант оршихуйнуудын сэтгэл зүй гэх шинэ ойлголт гарч ирээд байгаа учраас ийнхүү онцоллоо. Аутизм зэрэг оршихуйн ялгамжаатай хэлбэрүүдийн ач холбогдол, хүмүүсийн харилцааны олон талт хэлбэрүүдийн талаар түүний уншиж байсан, уншсаар ч байгаа лекцүүдийг цахим сувгуудаас олж болно. 2 настайдаа “тархины гэмтэлтэй” гэж албан бусаар оношлогдсон түүнийг Юта мужийн их сургуульд боловсруулсан “тархины дүрслэх чадвар”-ын аргаар 64 настайд нь “аутизмтай” гэж албан ёсоор оношилсон юм. Гэрийн тэжээвэр амьтадтэй энэрэнгүй харилцах, ялангуяа бойн үеэр тэдэнд аль болох өвдөлт цочрол бага амсуулахын төлөө ухамсарт амьдралынхаа турш тэмцэж буй түүний гоц сэтгэлгээ, ербусын чадваруудад Оливер Сакс “Ангаргийн хүн судлаач” номынхоо бүтэн бүлгийг зориулсан байдаг. Тэмпл Грандины зохион бүтээсэн “Тэвэрдэг машин” олон аутистуудын аврал болдог гэх юм билээ. Эрүүл сэтгэхүйтэй олон хүнд ч хэрэг болдог гэсээн. Амьд хүмүүний амьд тэврэлт яагаад ийм хомс болоод бид машинаар тэврүүлэхдээ хүрэв дээ?Та хамгийн сүүлд хэнийг тэвэрсэн бэ?